“#ยากำจัดเห็บหมัดหมาแมวเถื่อน” ไม่มี อย.
ขายเกลื่อนตลาดจตุจักร #เผยบางยี่ห้ออาจทำอันตรายถึงสัตว์เลี้ยงได้ถึงตาย
จะรู้หรือไม่ว่ามีแขกไม่ได้รับเชิญติดมากับน้องหมาโดยเฉพาะเห็บและหมัดที่มีมากในช่วงฤดูฝนเนื่องจากความชื้นพอเหมาะต่อการฟักตัวของไข่ของเห็บสุนัข
ครานี้เรารักเค้า อยากดูแลเค้าโดยเฉพาะเมื่อยามมีเห็บและหมัดมารบกวน ก้อเลยไปตามหาซื้อ #ยากำจัดเห็บและหมัด จึงเป็นที่นิยมใช้แพร่หลายในปัจจุบัน มีผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิดจำหน่ายในท้องตลาด ทั้งรูปแบบแชมพูอาบ สเปรย์พ่น ยาฉีด และยาหยดภายนอก โดยเฉพาะยาหยดเฉพาะที่ภายนอกซึ่งสะดวกในการใช้งานและได้ผลดี มีความปลอดภัยต่อสัตว์เลี้ยง จึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมสูง แต่รู้ไหมว่าตัวยาสำคัญชนิดหนึ่งที่เห็นได้บ่อยในผลิตภัณฑ์นี้คือ ฟิโปรนิล (fipronil) นั้น ต้องมีการควบคุม และใช้อย่างรอบรู้เพื่อป้องกันอันตรายจากยาเถื่อน ไม่มีทะเบียนหรือ คนใช้ไม่มีความรู้ในยานั้น เภสัชกรไปรวบรวมข้อมูลยาตัวนี้ที่เกิดเรื่องใหญ่จน อย. เค้าต้องไปไล่จับกัน
#อยเค้าไปบุกจับที่ตลาดเจเเจแล้ว
อย.ได้รับเรื่องร้องเรียนจากผู้บริโภคเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัดชนิดหยดหลังสำหรับสัตว์เลี้ยงสุนัขและแมวที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน ทำให้สัตว์เลี้ยงเกิดอาการแพ้และเสียชีวิต ซึ่งจากการตรวจสอบตามร้านขายสัตว์เลี้ยง อุปกรณ์สำหรับสัตว์ และร้านขายผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัดชนิดหยดหลังสำหรับสัตว์เลี้ยงสุนัขและแมว พบผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียนหลายยี่ห้อ เช่น
#Detick,
#Kill Out,
D-SURE,
#Fiprocide #ฟิโปรไซด์,
OUT SJDE,
#E-tick+ และ
#tick FREE
ซึ่งจากการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างผลิตภัณฑ์พบ #ฟิโพรนิล (#fipronil) จัดเป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 ซึ่งผู้ผลิต ผู้นำเข้าต้องขออนุญาตและขึ้นทะเบียนให้ถูกต้องตาม พ.ร.บ.วัตถุอันตราย พ.ศ.2535 ผู้ฝ่าฝืนจะมีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
สำหรับผู้ขายจะมีความผิดฐานจำหน่ายวัตถุอันตรายที่มีการแสดงฉลากไม่ถูกต้องและครบถ้วน มีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ โดยในขณะนี้ อย. ได้ดำเนินคดีกับผู้ผลิตจำนวน 1 ราย และผู้จำหน่ายร้านจำหน่ายสัตว์เลี้ยงและอุปกรณ์สำหรับสัตว์ในตลาดจตุจักรจำนวน 4 ร้าน
#fribonilคือยาอะไร?
ฟิโปรนิล (fipronil) เป็นสารฆ่าแมลงใน #กลุ่มฟีนิลไพราโซล (#phenylpyrazole) โดยออกจำหน่ายเป็นครั้งแรกในสหรัฐอเมริกาเมื่อปีพ.ศ. 2539 เพื่อใช้เป็นผลิตภัณฑ์ควบคุมแมลงในบ้านและในสัตว์เลี้ยง โดยปรากฏในผลิตภัณฑ์รูปแบบต่าง ๆ ได้แก่ กับดักแมลงสาบและมด สเปรย์และยาหยดภายนอกสำหรับสุนัขเพื่อกำจัดเห็บและหมัด
#ฟิโปรนิลออกฤทธิ์ในการกำจัดเห็บและหมัดอย่างไร?
ยาตัวนี้ออกฤทธิ์โดยรบกวนการทำงานของระบบประสาท โดยผ่านทาง GABA-gated chloride channel ขัดขวางการไหลผ่านของคลอไรด์ไอออนในเซลล์ประสาท ทำให้การทำงานของระบบประสาทผิดปกติ มีผลให้แมลงตายในที่สุด
ข้อดีของฟิโปรนิลคือเป็นพิษต่อระบบประสาทเฉพาะของแมลง เนื่องจากฟิโปรนิลจับได้ไม่ดีกับ GABA receptor ของสัตว์มีกระดูกสันหลัง
เมื่อหยดยาฟิโปรนิลบนผิวหนังของสุนัข ยาจะกระจายตัวไปตามผิวหนัง และมักพบอยู่กับสารคัดหลั่งจากต่อมไขมัน ยาออกฤทธิ์อยู่นานประมาณหนึ่งเดือน
#ความเป็นพิษ
ฟิโปรนิลจัดเป็นสารฆ่าแมลงที่มีอันตรายระดับกลาง (กลุ่ม WHO class II moderately hazardous pesticide) มีค่า LD50 (ขนาดยาที่ทำให้หนูทดลองตายจำนวนร้อยละ 50) เท่ากับ 97 มก./กก. มีพิษในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมน้อยกว่าในนก ปลา และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
สำหรับในคนยังไม่มีข้อมูลมากนักเกี่ยวกับความเป็นพิษของตัวยานี้ อย่างไรก็ตามอาจทำให้เกิดการระคายเคืองที่ผิวหนังบริเวณที่สัมผัสได้บ้าง(สำหรับโรคมะเร็งต้องรอเวลาพิสูจน์)
#อาการพิษ
ดังที่ได้กล่าวไว้แล้วข้างต้น ฟิโปรนิลออกฤทธิ์ในการกำจัดเห็บและหมัดโดยเป็นพิษต่อระบบประสาทเฉพาะในแมลง จึงค่อนข้างมีความปลอดภัยในการใช้ อย่างไรก็ตามเนื่องจากมีรายงานความเป็นพิษในระยะยาว และอาจเกิดการแพ้หรือระคายเคืองต่อสารเคมีในบางรายหากสัมผัสกับผลิตภัณฑ์โดยตรง จึงควรต้องระวังในการใช้งาน
#ข้อควรระวัง
ให้ระวังการสัมผัสผลิตภัณฑ์โดยตรง และแม้ว่าจะไม่มีรายงานความเป็นพิษในคน แต่เนื่องจากมีรายงานการศึกษาในหนูทดลองพบว่าเมื่อให้ยาในขนาดสูงและต่อเนื่องเป็นเวลานานมีผลก่อให้เกิดเนื้องอกของต่อมไธรอยด์ (thyroid tumor) ได้ จึงต้องระวังในการใช้ โดยเฉพาะในกลุ่มสัตวแพทย์หรือผู้ทำงานในร้านเสริมสวยสัตว์เลี้ยงที่ต้องมีการใช้ยานี้อยู่เป็นประจำ ต้องอย่าให้สัมผัสกับยาโดยตรงหรือสูดดมเข้าไป
#การปฐมพยาบาล
หากสมาชิกในบ้านเผลอตัวไปสัมผัสเข้าโดยตรง ไม่ต้องตกใจให้รีบปฏิบัติดังนี้
– ถ้าสัมผัสถูกผิวหนัง ให้ฉีดล้างผิวหนังด้วยน้ำปริมาณมากๆ
– ถ้าสัมผัสถูกตา ให้รีบล้างด้วยน้ำสะอาดจนอาการระคายเคืองทุเลา หากมีอาการรุนแรงให้ไปพบแพทย์
– ถ้ากลืนหรือกินเข้าไป ห้ามไม่ให้นำสิ่งใดเข้าปากผู้ป่วยที่หมดสติ หากผู้ป่วยยังมีสติอยู่ให้จิบน้ำ 1 แก้ว ห้ามทำให้ผู้ป่วยอาเจียน จากนั้นให้นำส่งแพทย์พร้อมภาชนะบรรจุหรือฉลาก
#การเก็บรักษา
ผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในรูปแบบยาหยดภายนอก บรรจุแยกหลอดโดยใช้ให้หมดหลอดในแต่ละครั้ง ยาหลอดที่ยังไม่ได้เปิดใช้ให้เก็บในที่มิดชิด อุณหภูมิไม่เกิน 30 celcius เก็บให้ห่างจากเด็ก อาหาร สัตว์เลี้ยง เปลวไฟและความร้อน
สุดท้ายแล้ว อย. คงไม่มีแรงไปจับได้ทุกแผงร้านขายยาสัตว์ทั่วประเทศ จึงเตือนมาว่าให้ผู้บริโภคที่มีสัตว์เลี้ยงระมัดระวัง อย่าใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัดสำหรับสัตว์เลี้ยงที่ไม่มีฉลาก หรือมีฉลากที่ระบุรายละเอียดไม่ชัดเจน ควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัดที่มีฉลากภาษาไทยและมีข้อความครบถ้วน เช่น วิธีใช้ การเก็บรักษา คำเตือน ชื่อที่อยู่ผู้ผลิตและผู้นำเข้า รวมถึงมีเลขทะเบียน อย. เพื่อจะได้ไม่เป็นอันตรายกับสัตว์เลี้ยง ทั้งนี้ หากผู้บริโภคได้รับอันตรายจากการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพหรือมีข้อสงสัยในเรื่องผลิตภัณฑ์สุขภาพ สามารถร้องเรียนได้ที่สายด่วน อย.1556 หรือ E-mail: 1556@fda.moph.go.th หรือ ตู้ ปณ. 1556 ปณฝ. กระทรวงสาธารณสุข จ.นนทบุรี 11004 หรือผ่านทาง Oryor Smart Application หรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ทั่วประเทศ
หมาใคร ใครก้อรัก แมวใคร ใครก้อดูแล แต่อย่าได้ตายเพราะมือเจ้าของที่ไม่รู้เลย หลงไปซื้อยาที่ไม่มีการควบคุม ยาเหล่านี้ไม่มีทะเบียน ไม่รู้ว่าใส่ยาอะไรลงไปบ้าง ไม่มีการตรวจสอบ ใครผลิตก้อไม่รู้ เพราะอยากดูแลหมาแมวของเราเอง แต่สุดท้ายต้องมาตายเพราะเจ้าของ ที่ใช้ยาเถื่อนมาฆ่าหมาแมวเราเอง.
แหล่งข้อมูล:
สารเคมีในชีวิตประจำวัน – คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร,
http://oldweb.pharm.su.ac.th/chemistry-in-life/d025.html
ขายเกลื่อนตลาดจตุจักร “ยากำจัดเห็บหมัดหมาแมวเถื่อน” ไม่มี อย.,
https://mgronline.com/qol/detail/9600000090994
อย.เตือน พบยากำจัดเห็บไม่ขึ้นทะเบียน เผยยี่ห้อ อาจทำอันตรายถึงสัตว์เลี้ยงได้ถึงตาย,
https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_496689
https://web.facebook.com/DonYaiHomPetHospital/posts/..
https://www.ubmthai.com/leksoundsmf3/index.php
https://www.google.com/search?q=GABA-gated+chloride..